Komunikuj się faktami. Jak radzić sobie z emocjami i stresem w pracy?

Mówimy, że „mowa jest srebrem, a milczenie złotem”. Jakiś czas temu pisałem, że wszystko zależy od komunikacji. Ma ona ogromną siłę do budowania relacji zawodowych, sympatii czy motywacji. Jej brak bądź źle wykorzystana, może mieć bardzo negatywne skutki. Jak więc znaleźć złoty środek, aby skutecznie komunikować się w miejscu pracy? Skrajne zachowania jak agresja, lękliwość, nadmierna otwartość lub skrytość, czy osobowość borderline (Borderline Personality Disorder – BPD) to najbardziej niechciane reakcje.

Umiejętność słuchania, rozumienie emocji innych osób i kontrolowanie swoich własnych oraz znajomość tego jak wyrażać wzajemny szacunek, to główna definicja inteligencji emocjonalnej. To kluczowy element ułatwiający kontakty międzyludzkie, a w konsekwencji czynnik wyróżniający większość liderów w biznesie.

Łatwo powiedzieć, trudniej zrobić.

Każdego człowieka spotyka jednak moment, który uniemożliwia opanowanie emocji. Uniemożliwia, lub skutecznie paraliżuje nasze naturalne (normalne) zachowania. Stres, trudny klient, zagrożona realizacja celów, targety, KPI, trudna rozmowa z szefem, albo pracownikiem, niezrozumiałe procesy bądź decyzje biznesowe. Zadania, przerastające nasze umiejętności. Brzmi znajomo? Właśnie w tych sytuacjach powinniśmy nauczyć się panować nad swoimi zachowaniami. Dlaczego? Odwracając sytuację. Doskonale wiemy, jak my reagujemy na niestabilną emocjonalnie osobę w naszym otoczeniu. Rzadko kiedy analizujemy czy to problemy psychiczne czy stresująca sytuacja, w jakiej się znalazła. Nieracjonalne reakcje w trudnych sytuacjach mogą być także zawodowym gwoździem do trumny. Spowodować brak awansu, eskalacje, skargi, reprymendy albo niezadowolonego klienta.

Jak poradzić sobie w trudnej sytuacji?

1. „Muszę się przejść” – intuicyjnie sami wiemy, że nie warto podejmować decyzji pod wpływem emocji. Jeśli mamy taką możliwość warto odczekać chwilę, przewietrzyć się, odciąć od trudnej sytuacji. Perspektywa z dystansu jest zazwyczaj najlepsza.
2. Co czuję? – nazywanie emocji daje możliwość zdystansowania się. Dobrze jest także wygadać się bliskiej osobie lub spisać swoje myśli na papierze i głośno przeczytać.
3. Znajdź rozwiązanie – jeśli masz wpływ na sytuacje, która wprowadziła negatywne emocje. Pomyśl o dostępnych opcjach, zrób plan, listę „to do”, zdecyduj i działaj.
4. Jeśli nie masz wpływu – po prostu skup się na czymś innym. Sytuacje z kategorii „siła wyższa” są poza kontrolą, więc nie masz możliwości nic z tym zrobić. Aby nie potęgować frustracji – odpuść!
5. Komunikuj się faktami – jeśli nie masz czasu na ochłonięcie i musisz szybko zareagować na stresującą sytuację, najlepiej skupić się na faktach i argumentach w swojej komunikacji. To pozwoli na wyłączenie emocji w przekazie.
6. Relaks – zarówno ten doraźny (uspokojenie oddechu, rozluźnienie mięśni), jak i regularny (medytacja, aktywność fizyczna, sport, wyciszenie się). Równowagę emocjonalną można ćwiczyć. Na początku, należy jednak znaleźć sposób na siebie i to co nas uspokoi.
7. Myśl pozytywnie – to znana zasada, która pozwoli na kontrole swoich myśli. Warto skupić się na pozytywnych aspektach i odrzucić wszystkie niekonstruktywne.
8. Dopytaj – rozmowa jest bardzo ważna. Zarówno dialogi czyli dokładne rozumienie innych, jak i zdecydowane mówienie o swoich odczuciach. Nie ma głupich pytań, więc je zadaj. Dotyczy to zarówno pracownika jak i przełożonego. Jeśli zadanie jest niejasne – dopytaj! Jeśli polecenie jest wykonane niepoprawnie, sprawdź czy jasno wyraziłeś swoje oczekiwania! Jeśli odpowiedź na Twoje pytanie nie jest taka jaką oczekujesz – zastanów się, czy poprawnie je zadałeś!
9. Zadbaj o swoje zdrowie – zła kondycja organizmu, może potęgować podatność na negatywne emocje. Zbyt częste napady negatywnych uczuć, to sygnał, aby zainteresować się stanem swojego zdrowia.
10. Przetrwaj ten stan – jeśli negatywne emocje powodują jakieś odczucia somatyczne (ból brzucha, nudności, trzęsienie rąk, łzy…), daj sobie czas i obserwuj jak objawy ustępują.

„Poznanie siebie jest początkiem całej mądrości” – Arystoteles.

Oprócz umiejętności kontrolowania emocji, ważne jest także umiejętne interpretowanie tego, co chcą nam powiedzieć. Uczucia dostarczają cennych informacji i pomagają przystosować się do zmian oraz życia społecznego. Dlatego inteligencja emocjonalna oraz zdobywanie wiedzy emocjonalnej jest tak ważne.

Jak rozwijać inteligencję emocjonalną?

• Poznawanie siebie to przygoda na całe życie – zgodnie z wieloma teoriami psychologii, warto po prostu ze sobą rozmawiać. Wiedzieć co chcemy zrobić dziś i jutro. Przeanalizować emocje z całego dnia, swoje opinie i działania.
• Kontroluj swoje emocje – chodzi o reakcje na emocje zanim się one pojawią. Czując, że zaraz „wybuchniemy” starajmy się nad tym zapanować. Nikt nie ma większej kontroli nad Twoim życiem, niż Ty sama (sam).
• Empatia jest kluczem – mimo, że wiemy jaka to ważna cecha, często o niej zapominamy. Kiedy kogoś lubimy i zgadzamy się z jej (jego) poglądami, sprawa jest prosta. Jeśli jest inaczej, najczęściej uciekamy od takich sytuacji. Zmierzenie się z tym, pozwoli nam zdobyć bardzo cenną lekcje.
• Życie jest piękne – gorszy dzień może skończyć się pozytywnie, jeśli my do tego doprowadzimy. Pójdź na zakupy, do ulubionej restauracji, kina, czy spotkaj się z przyjaciółmi. Na tym polega „programowanie dnia” pozytywnymi myślami.
• Uśmiechnij się do nieznajomego – poszukuj i oferuj pozytywne emocje. Pozytywna komunikacja z innymi pozwoli Ci czuć szczęście, dając szczęście innym.

„Jeśli traktujesz człowieka takim, jakim jest, takim też pozostanie. Jeśli jednak będziesz traktować go tak, jakim on powinien być lub mógłby być, wtedy stanie się on tym, kim powinien być lub może być” – Goethe.